BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1-(1) Bu yönetmeliğin amacı; Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi bünyesinde yürütülen sosyal
hizmet ve sosyal yardım hizmetlerin türünü, niteliğini, iş ve işlemler ile bu hizmetten yararlanacak
olanların başvuru esas ve usullerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2-(1) Bu yönetmelik; Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ikamet edip;
Sosyal ve ekonomik yoksunluk içerisinde bulunan veya korunmaya, bakıma, yardıma ve desteğe
ihtiyaç duyan çocuk, genç, yetişkin, yaşlı, engelli, mülteci veya sığınmacı statüsüne sahip kişi ve
gruplar ile Belediye sınırları dışında meydana gelen afetlerde zarar görenlere yönelik götürülecek her
türlü sosyal hizmet ve yardım faaliyetlerinin planlanması, koordinasyonu ve yürütülmesinden sorumlu
sağlık ve sosyal hizmetler daire başkanlığı ve alt birimlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3-(1) Bu yönetmelik; “Bu Yönetmelik, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (v) bendi ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı
Belediye Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri, 15 inci maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi ve 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi hükümlerine dayanılarak
hazırlanmıştır.”
Tanımlar
MADDE 4-(1) Bu yönetmelikte geçen;
a) Belediye : Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesini,
b) Meclis : Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Meclisini,
c) Belediye Başkanı : Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanını,
ç) Genel Sekreter : Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterini,
d) Genel Sekreter Yrd. : Daire Başkanlığından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısını,
e) Daire Başkanı : Sağlık ve Sosyal hizmetler Daire Başkanını,
f) Şube Müdürlükleri : Sosyal Hizmetler, Engelliler, Göç İşleri Şube Müdürlüklerini
g) Encümen : Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Encümenini,
ğ) Sosyal Hizmet ve Yardım : İnsanların kendi bünye veya çevre şartlarından doğan veya kontrolleri
dışında oluşan maddi ve manevi sosyal yoksunluklarının giderilmesi ve ihtiyaçlarının karşılanmasında,
insanların kendilerine daha yeterli hale gelmelerine ve
Başkalarına bağımlı olma hallerinin önlenmesine, aile ilişkilerinin güçlenmesine, birey, aile, grup ve
toplumların sosyal işlevlerini başarıyla yerine getirmelerine yardımcı olmak; insanların yaşam
standartlarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen koruyucu-önleyici,
iyileştirici-rehabilite edici, değiştirici- geliştirici nitelikteki sistemli ve düzenli faaliyet ve programlar
bütününü ve ayni, nakdi yardımları,

h) Çorba Evi Ve Sosyal Yardım Merkezi : Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde
kurulan fakir ve muhtaç kişi ve ailelere günlük çorba ve ekmek dağıtımının yapıldığı çorba evi
dağıtım merkezlerini,
ı) Korunmaya Muhtaç Çocuk: Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel
güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen suç mağduru olan çocuk ve suça sürüklenen
çocukları, ana veya babasız, ana ve babasız, ana veya babası veya her ikisi de belli olmayan, ana veya
babası veya her ikisi tarafından terk edilen; kendisine bakmakla ve yetiştirmekle yükümlü olanlar
tarafından ihmal veya istismar edilip fuhuş, dilencilik, alkollü içkileri veya uyuşturucu maddeleri
kullana gibi her türlü sosyal tehlikelere karşı savunmasız bırakılan ve başıboşluğa sürüklenen, bu
nedenle özel olarak korunması ve bu kanun kapsamındaki koruyucu ve destekleyici hizmetlerden
yararlandırılması için yetkili ve görevli mahkemeden karar alınması gerekli görülen çocuğu,
i) Korunmaya Muhtaç Yaşlı : Bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal, yönden yoksunluğu olan yada
ihmal ve istismar edilen yada ekonomik yönden yoksulluğu olan 65 yaş üzerindeki korunma, bakım,
rehabilitasyon, danışmanlık, ve sosyal yardım ve destek hizmetlerine gereksinimi olan yaşlı kişiyi,
j) Engelli: Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı
topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre
koşullarından etkilenen birey,
k) Kişisel Bakıma Muhtaç Kişi: 18 yaşından büyük olup ekonomik ve psiko- sosyal yönden
yoksunluk içinde bulunan, günlük yaşamını devam ettirme güçlüğü olan barınacak yeri bulunmayan ve
yaşamlarını sürdürmek için Sosyal yardım ve destek hizmetlerine ihtiyaç olan kişiyi,
l) Mülteci ve Sığınmacı: BM 1951 Cenevre Sözleşmesinde tarifi yapılan, BM Mülteciler Yüksek
Komiserliği tarafından mülteci veya sığınmacı statüsü verilen veya her ne suretle olursa olsun
ülkemize gelmiş kabul edilmiş, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından geçici veya
sürekli ikamet tezkeresi ve kimlik belgesi düzenlenmiş kişi ve grupları,
m) Afet: Toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran,
normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan, etkilenen toplumun başetme
kapasitesinin yeterli olmadığı doğal, teknolojik veya insan kaynaklı olayları,
n) STK : Toplumdaki çeşitli sosyal sorunları bağımsız olarak ele alıp kamuoyunu bilgilendirme ve
aydınlatma görevi yapan, öneriler sunan her türlü birlik, sivil toplum örgütü,
o) Nakdi Yardım: Müracaatçıya bu yönetmelik kapsamında yapılacak para yada özel anlaşmalarla
para yerine geçebilecek alışveriş çeki, alışveriş kartı, akıllı kart kontörü yardımını,
İKİNCİ BÖLÜM
Genel esaslar, Yardım çeşitleri, Müracaat şartları ve Tespit
Genel esaslar
MADDE 5-(1) Sosyal yardımları; Nakit, gıda, çorba-ekmek, giyecek, yakacak, ev eşyası, eğitim,
kırtasiye, ilaç, tıbbi- araç gereç, rehabilitasyon amaçlı protez araç- gereçleri, akülü veya manüel engelli
aracı ile müracaatçının ihtiyacına göre verilecek hizmet, mal ve malzeme yardımlarını içermektedir,
(2) Sosyal yardım faaliyetlerinde bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşları ile
gönüllü kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği tesis edilerek güç birliği sağlanır ve mevcut
kaynaklara en verimli şekilde işlevlik kazandırılır.
(3) Sosyal yardım programlarının uygulanmasında muhtaç çocuk ve ailesi, muhtaç engelli ve ailesi,
muhtaç yaşlı öncelikli değerlendirilir.
(4) Sosyal yardım uygulamalarında, muhtaç durumda bulunan kişilerin en kısa sürede kendi imkânları
ile geçinebilecekleri bir hale gelebilecekleri hizmeti sağlama anlayışı içinde bulunulması esastır.
(5) Sosyal yardımların sosyal güvenlik sisteminin boşluklarını dolduracak şekilde planlanıp
geliştirilmesi hususuna özen gösterilir.

(6) Yardımlardan yararlanacak kişiler için sosyal inceleme raporu, sosyal yardım araştırma raporu
düzenlenir. Yardım dağıtımları bu formlardaki değerlendirmeler göz önüne alınarak yapılır. Ancak
çorba evi- sosyal yardım ve meclis ve encümence uygun görülen herkesin yararlanacağı yardımlardan
sosyal inceleme raporu aranmaz.
(7) Belediye sınırları dışında meydana gelen afetlerde zarar görenlere yönelik her türlü sosyal yardım
hizmeti; Cumhurbaşkanı, Bakanlık Genelgeleri veya afetin meydana geldiği mahallin Mülki ve Yerel
idaresinin talebi üzerine meclis kararı ile ayni/nakdi yardım olarak yapılabilir.
Yardım Çeşitleri
MADDE 6-(1) Nakdi Yardım: Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ikamet edip; Sosyal ve
ekonomik yoksunluk içerisinde bulunan temel ihtiyaçlarını karşılayamayan, hayatlarını en düşük
seviye de dahi sürdürmekte güçlük çeken, korunmaya, bakıma, yardıma ve desteğe ihtiyaç duyan
çocuk, genç, yetişkin, yaşlı, engelli, gazi ve şehit yakını, öğrenci, asker ailesi, hükümlü, mülteci veya
sığınmacı statüsüne sahip kişi ve gruplara veya mücavir alan dışında meydana gelen doğal afetler
sonucu mağdur olanlara nakdi yardımda bulunabilir.
(2) Ayni Yardım: Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ikamet edip; Sosyal ve ekonomik
yoksunluk içerisinde bulunan temel ihtiyaçlarını karşılayamayan, hayatlarını en düşük seviye de dahi
sürdürmekte güçlük çeken; korunmaya, bakıma, yardıma ve desteğe ihtiyaç duyan çocuk, genç,
yetişkin, yaşlı, engelli, gazi ve şehit yakını, öğrenci, asker yakını, hükümlü, mülteci veya sığınmacı
statüsüne sahip kişi ve gruplara veya mücavir alan dışında meydana gelen doğal afetler (deprem,
heyelan, sel, yangın vs.) sonucu mağdur olanlara gıda, yemek, ekmek, giyecek, yakacak, ev eşyası,
eğitim- kırtasiye, ulaşım, , yardımda bulunabilir.
5510 sayılı kanunda sigortalı sayılmayan ihtiyaç sahipleri ile aynı kanun kapsamında karşılanmayan
rehabilitasyon amaçlı protez araç- gereçleri, akülü veya manüel engelli aracı ile müracaatçının
ihtiyacına göre verilecek mal ve malzeme yardımlarını içeren ayni yardımlar verebilir. 5510 sayılı
kanun kapsamında karşılanan rehabilitasyon amaçlı tıbbi araç-gereçlerin, ihtiyaç sahibi vatandaşlar
tarafından karşılanamayan kısmı nakdi olarak karşılanabilinir.
(3) Evde Sosyal Destek Ve Temizlik Hizmeti: 65 yaş ve üzeri yaşta olup yaşı, hastalığı veya engeli
sebebiyle günlük yaşama faaliyetlerinde(ev, eşya temizliği, çamaşır- ütü veya küçük tadilat ve tamira
vs.) kısmen yardım ve desteğe ihtiyaç duyan, kimsesiz, sosyal ve ekonomik yoksunluk içerisinde
bulunan yaşlı, hasta ve engellilerin talepleri halinde belirli süre ve periyodik aralıklarla evde sosyal
destek ve temizlik hizmeti verilebilir.
Müracaat Şartları Ve Tespit
MADDE 7-(1) Sosyal yardım talebinde bulunan kişiler, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi sınırları
içerisinde ikamet etmelidir.
(2) Sosyal yardım müracaatları şahsen dilekçeyle (18 yaşında küçüklerin ve medeni kanuna göre
mahkemece kısıtlı olanların velisi/vasisi) veya posta, e-posta şeklinde yapılabilir. Kamu kurum ve
kuruluşlarının ve STK’ ların müracaatları, yazılı ve görsel basında yer alan haberler ihbar kabul
edilerek müracaat başlatılır.
(3) Yardım talebinde bulunan kişilerin hiçbir sosyal güvence ve sürekli sabit gelirlerinin olmaması
veya sosyal güvencesi olup, her ne ad altında olursa olsun haneye giren aylık toplam gelirlerinin kişi
başına düşen miktarı 16 yaşından büyükler için her yıl belirlenen net asgari ücretin 1/3’ ünü aşmaması,
(4) Muhtaçlığın saptanmasında ikamet adreslerinde ve çevrelerinde sosyal incelemenin yapılması
esastır. Yardımlardan yararlanacak kişiler için görevli sosyal hizmet uzmanı, sosyolog veya sosyal

araştırma personeli tarafından sosyal inceleme raporu, sosyal yardım araştırma raporu düzenlenir.
Yardım dağıtımları bu rapor ve formlardaki değerlendirmeler göz önüne alınarak yapılır. Ancak çorba
evinden faydalananlar ile encümen tarafından uygun görülen ve herkesin yararlanacağı yardımlarda,
sosyal inceleme raporu aranmaz
(5) Kişi sosyal inceleme sonrası istenecek belge ve evrakları ibraz etmek zorundadır. (gelir belgesi,
kira kontratı, hükümlü ve askerlik belgesi, öğrenci belgesi, sağlık kurulu raporu, kimlik belgeleri,
mülteci veya sığınmacılar için ilgili belgeler vs)
(6) Gerçeğe aykırı evrak verildiğinin ve yalan beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde yardım
kesilir ve verilen nakdi yardımlar kanuni faiziyle birlikte tahsil edilir. Cezai müeyyidelerin
uygulanması bakımından genel hükümlere göre hareket edilir. Ayrıca kişinin mali durumunda iyileşme
olması halinde de yardımlar kesilir .
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sosyal yardımın belirlenmesi, Değerlendirilmesi, Ödeme Şekli, Dağıtımı, Kesilmesi ve Takibi
Sosyal yardımın belirlenmesi
MADDE 8-(1) Her yıl sosyal yardımlar için bütçe imkânları ölçüsünde yeterli kaynak ayrılır. Bu
kaynaklar muhtaç kişilere ayni ve nakdi yardım karşılığı sosyal yardım olarak dağıtılır.
(2) Muhtaç kişilere ödenecek olan nakdi yardımlar her mali yılbaşında 16 yaşından büyük kişiler için
belirlenen asgari ücretin 1/ 2 net miktarı emsal alınan sosyal yardımdır.
(3) Nakdi yardım yapılması sosyal inceleme raporu ile uygun görülen muhtaç kişilere emsal yardım
kadar sosyal yardım karşılığı nakdi yardım ödemesi yapılır.
(4) Bir emsal yardım tutarındaki nakdi yardımlar muhtaç kişilerin ihtiyaç durumlarına göre 1 ile 4 katı
tutarını geçmemek üzere yıl içerisinde farklı zamanlarda en fazla iki defa verilebilir.
(5) Doğal afet, ani ölüm, önceden öngörülmeyen durumlar sonucu oluşan ihtiyaçların karşılanabilmesi
için muhtaç kişilere bir emsal yardım tutarındaki nakdi yardımın 8 katına kadar sosyal yardım
yapılabilir.
Değerlendirme Kurulu
MADDE 9- (1) Değerlendirme Kurulu, Sağlık ve Sosyal Hizmetleri Daire Başkanının Başkanlığında,
Sosyal Yardım Şube Müdürü, Engelliler ve Rehabilitasyon Şube Müdür ile Göç İşleri Şube
Müdüründen oluşur.
(2) Kurul salt çoğunlukla toplanır, kararlar katılan üyelerin salt çoğunluğu ile alınır. Oyların eşit
olması durumunda başkanın oyu iki sayılarak karar verilir.
(3) Değerlendirme Kurulu, her hafta çarşamba günü ve gerekli olduğunda kurul başkanın çağrısı
üzerine toplanır.
(4) Değerlendirme Kurulunun sekretaryasını Müdürlük yürütür.
(5) Değerlendirme Kurulunun atanmış üyelerinin izinli, görevli, raporlu ve benzeri yasal mazeretlerle
görevinde bulunmaması durumlarında, asli görevlerini vekâleten yürütenler kurul toplantılarına katılır.
(6) Belediye Başkanı, gerekli görmesi durumunda kurul üyelerini değiştirebilir.
Değerlendirme Kurulunun Görev Ve Yetkileri

MADDE 10- (1) Değerlendirme Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır;
a) 7 ncı maddeye uygun olarak sosyal yardım talebiyle Müdürlüğe başvuran veya başvurmuş sayılan
veya Müdürlükçe resen yapılan inceleme üzerine tespit edilen kişilerin durumlarını değerlendirerek
sosyal yardım yapılmasının uygun olup olmadığına, uygun bulunması durumunda yapılacak
yardımların miktarına, süresine, şekline ve tutarına ilişkin karar vermek.
b) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde sosyal yardımlardan yararlanacak kişileri ve
kişilerde aranacak şartları tespit etmek, uygulamanın ne yönde yapılması gerektiği hakkında görüş
vermek.
c) Sosyal yardım talebinde bulunan kişilerden yardım çeşitlerine göre istenilecek sosyal inceleme bilgi
ve belgelerini belirlemek ve incelemek.
ç) Yönetmelikteki şartlara haiz olanlara, Ek 1 de yer alan kriterlere göre oluşan puan toplamına
istinaden ödenecek olan nakdi yardım tutarını belirlemek.
d) Belediye Başkanının sosyal yardımlarla ilgili vereceği diğer görevleri yapmak.
Ödeme Şekli
MADDE 11-(1) Nakdi yardımlar; şube müdürünün teklifi, daire başkanının onayı, genel sekreter
yardımcısının uygun görüşü ve genel sekreterin oluru ile muhtaç kişinin kendisine nakden veya banka
hesabına yatırılır.
Dağıtımı, Kesilmesi Ve Takibi
MADDE 12-(1) Ayni yardımlar kişilerin muhtaçlıklarının devamına ve ihtiyaç durumuna göre belli
periyotlar halinde verilebilir.
(2) Ayni yardımlardan yararlandırılması uygun görülen muhtaç kişiler ve alacakları yardımın şeklini
belirtilen liste şube müdürünün teklifi ile daire başkanının oluruna sunulur. Alınan olur doğrultusunda
yapılması uygun görülen ayni yardımlar muhtaç kişiler dağıtılır.
(3) Ayni ve nakdi yardımlar geçici yardımlardır. Kişilerin yaşam standartlarında iyileşme olması, ölüm
ve gaiplik durumunda bu yardımlar kesilir. Yanlış ve yalan beyanda bulunarak sahte evrakla sosyal
yardım hizmeti alanların bu durumlarının tespit edilmesi halinde yardımları kesilir ve o kişi bir daha
sosyal yardım hizmetlerinden yararlandırılmaz.
Satın Alma, Kabul Ve Dağıtım İşlemleri
Kayıt İşlemleri
MADDE 13-(1) Ayni ve nakdi yardım hizmetlerinin yürütülmesinde uygulamanın devamlılığı ve
takibi esastır. Yardımda bulunan kişilerle ilgili bütün kişisel bilgiler dosyalanarak saklanır, ihtiyaç
sahibi ile ilgili her çeşit yeni gelişmeler dosyasına kaydedilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Engelli Merkezleri Ve Hizmet Birimleri
MADDE 14-(1) Belediye, engellilerle ilgili bilgilendirme, bilinçlendirme, yönlendirme, danışmanlık,
sosyal ve meslekî rehabilitasyon hizmetleri vermek üzere Müdürlük bünyesinde engelli merkezi ve bu
merkeze bağlı engelli hizmet birimlerini oluşturur.
(2) Engelli merkezi; doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle oluşan engeli ortadan kaldırmak

veya engelliliğin etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmek, engelliye yeniden fiziksel, zihinsel,
psikolojik, ruhsal, sosyal, meslekî ve ekonomik yararlılık alanlarında başarabileceği en üst düzeyde
yetenekler kazandırarak; evinde, işinde ve sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi ve
engellinin toplum ile bütünleşmesi amacıyla gerekli koruyucu, tıbbî, meslekî, eğitsel ve psiko-sosyal
hizmetleri bu merkez bünyesinde oluşturulacak engelli hizmet birimleri ve diğer kurum ve kuruluşlarla
işbirliği içinde yürütmeye çalışır.
(3) Engelli hizmet birimlerinin kuruluş, görev, yetki, sorumluluk ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar
hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelik hükümleri uygulanır .
(4) Bu birimler, faaliyetlerini engellilere hizmet amacıyla kurulmuş vakıf, dernek ve bunların üst
kuruluşlarıyla işbirliği hâlinde sürdürürler. Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı
anlaşmaya uygun olarak engellilere yönelik faaliyetlerle ilgili olarak engelli dernek ve vakıfları ile
ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir.
(5) Belediye; engellilere yönelik hizmetlerin yapılmasında beldede dayanışma ve katılımı sağlamak,
hizmetlerde etkinlik, tasarruf ve verimliliği artırmak amacıyla gönüllü kişilerin katılımına yönelik
programlar uygular.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
MADDE 15 (1) Sayıştay görüşü alınan bu Yönetmelik, ilanı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16- (1) Bu yönetmelik hükümlerini Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Başkanı yürütür.

 

Evrak Tarih ve Sayısı: 13/11/2020-E.20860